Głównym celem opracowania Programu ochrony powietrza jest zaplanowanie działań, które w pewnej perspektywie czasowej mają poprawić jakość powietrza. W przypadku Płocka jest to zadanie należące do Sejmiku Województwa Mazowieckiego. Obecnie trwają prace nad przygotowaniem aktualizacji planu, którego wykonawcą jest Atmoterm SA.
Zgodnie ze standardową procedurą dokument jest już po etapie konsultacji społecznych, która ujawniła, m.in., że pewne treści są niezrozumiałe i mogą być nieprawidłowo interpretowane. Konsekwencją tego może być osiągnięcie celu odwrotnego od zamierzonego, na czym ucierpią przede wszystkim mieszkańcy miasta. W związku z tym poniżej zamieszczamy wyjaśnienie kwestii kluczowych dla prawidłowego zrozumienia treści Programu.
Po pierwsze – dobra diagnoza
Krajowe przepisy nie narzucają szczegółowo w jaki sposób wykonać taką diagnozę, bazuje się więc na najlepszej wiedzy i doświadczeniu wykonawcy, a także dostępnych informacjach. Takie podejście niestety powoduje, że niemożliwym jest i nie należy porównywać wyników pomiędzy poszczególnymi dokumentami. Mogą i różnią się one między sobą znacząco. Taką sytuację można zauważyć w przypadku Płocka – wyniki poprzedniego programu dla roku 2010 oraz obecnie przygotowywanej aktualizacji z wynikami dla roku 2015 nie mogą być porównywane. Opierają się na innych danych, założeniach i metodach szacunkowych.
Po drugie – nie zawsze większa emisja oznacza większy wpływ na jakość powietrza
W przypadku emisji pyłów PM 10 i PM 2,5, bo tych substancji dotyczy płocki program, głównymi czynnikami, które mają wpływ na jakość powietrza są warunki meteorologiczne, rodzaj źródła i wielkość emisji. W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że to prędkość wiatru i wysokość „komina” odgrywają dominującą rolę. Im większa prędkość wiatru i wyższy komin tym dla lokalnej jakości powietrza lepiej. Poniższe mapy obrazują wyniki modelowania – dla lepszego zrozumienia wpływ podzielony jest na trzy podstawowe źródła zanieczyszczeń, według ich istotności – gospodarstwa domowe, transport i zakłady przemysłowe:
Źródło: projekt aktualizacji Programu Ochrony powietrza dla strefy miasto Płock, ATMOTERM S.A. 2017 r.
Po trzecie – szczegółowa inwentaryzacja
Trudność w określeniu emisji, szczególnie tej pochodzącej z gospodarstw domowych polega na tym, że w przeciwieństwie do zakładów przemysłowych nie są one pod tym kątem monitorowane. Miasta, które wykonały tzw. inwentaryzację emisji oraz prowadzą aktualizację informacji na jej temat mają ten problem w dużej merze rozwiązany. Tylko szczegółowa inwentaryzacja pozwala odzwierciedlić rzeczywistość. Płock obecnie przygotowuje się do jej wykonania.
Po czwarte – skuteczne działania
W przypadku Płocka analiza wykonana w Programie wskazuje jednoznacznie, że największy wpływ na jakość powietrza mają gospodarstwa domowe, w mniejszym stopniu transport. W skali Polski nie jest to zjawisko wyjątkowe, wiele miast boryka się z podobnym problemem. To na tych źródłach należy skoncentrować działania naprawcze, ich zestaw został zaproponowany w dokumencie, który jest publicznie dostępny na stronie www.mazovia.pl.
Mimo, że etap konsultacji społecznych formalnie został zakończony zachęcamy Państwa, w przypadku uwag, które mogły by podnieść skuteczność walki z problemem jakości powietrza w Płocku o kontakt z nami. Mimo dzielącej nas odległości nam również szczerze na niej zależy.
Autor: Magdalena Krowicka – pełnomocnik Zarządu Atmoterm S.A.