Widać ją z daleka, wita wszystkich swoim majestatem z Tumskiego Wzgórza. Jest jedną z najstarszych polskich katedr. Imponuje wielkością i pięknem romańskiej architektury. Mimo dziejowych zawirowań do dziś jej mury przyciągają tysiące odwiedzających. Stanowi perłę w koronie mazowieckich zabytków.
Warto wiedzieć, że dziś płocka katedra obchodzi swoje “urodziny”, bowiem 8 listopada 1144 roku, czyli 874 lata temu konsekrowano bazylikę katedralną pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.
Historia katedry sięga do roku 1075 roku. Wtedy to po utworzeniu diecezji zbudowano pierwszy, całkowicie wykonany z drewna, kościół katedralny pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Według „Kroniki” Galla Anonima był on miejscem pasowania Bolesława Krzywoustego na rycerza w 1099 r. Najprawdopodobniej najazd Pomorzan w latach 1126-1127 zniszczył tę świątynię. Biskup płocki Aleksander z Malonne (dzisiejsza Belgia) w 1136 r. przystąpił do budowy pierwszej kamiennej katedry, której konsekracja odbyła się w 1144 r. Wielkością przewyższała ówczesne katedry w Gnieźnie i Krakowie. Ta romańska świątynia została wzniesiona ze starannie ociosanych kwadr granitowych.
Biskup Aleksander zamówił w ludwisarni magdeburskiej wielkie dwuskrzydłowe drzwi do katedry, obite 48 płytami spiżowymi z płaskorzeźbami. Drzwi w niewyjaśnionych do końca okolicznościach w XIII lub XIV w. znalazły się w Soborze Sofijskim w Nowogrodzie Wielkim, gdzie noszą nazwę Kursuńskich. W 1981 r. wykonano replikę wspaniałego zabytku romańskiej metaloplastyki i od tej pory Drzwi Płockie znów zdobią katedrę. Replika jest darem miejscowego kombinatu petrochemicznego dla bazyliki katedralnej.
Aby zapoznać się z dalszą historią wspaniałej jubilatki warto przeczytać “Z dziejów katedry płockiej”.
Źródło i fot: Katedra Płocka.