Mazowsze jest bogate w niebywale piękne tereny. Na jego obszarze znajduje się aż dziewięć parków krajobrazowych, bogatych w niezwykłe okazy flory i fauny. Obfitują one w piękno przyrody, którego można doświadczać wszystkimi zmysłami. Mazowieckie parki krajobrazowe są bowiem idealnym miejscem na spędzanie wolnego czasu, wycieczki, zielone szkoły, czy chociażby spacery – samotne, wspólnie z rodziną, bądź przyjaciółmi.
Nie od dziś wiadomo, że kontakt z przyrodą ma niebywale pozytywny wpływ na nasze zdrowie – fizyczne i psychiczne. Warto zatem poznać parki krajobrazowe, a przy najbliższej okazji wybrać się w te miejsca, aby je po prostu poznać…
Kozienicki Park Krajobrazowy
Został on utworzony dla zachowania lokalnego krajobrazu przyrodniczo – geograficznego oraz znacznych obszarów naturalnych lasów Puszczy Kozienickiej z bogatą roślinnością zielną i ciekawym ukształtowaniem terenu. W parku występuje ok. 200 gatunków ptaków, np. orlik krzykliwy, zimorodek, rybołów, batalion. Spośród innych zwierząt w występują tu m.in. jeleń, łoś, dzik, bóbr. Swoje siedlisko ma tu 16 gatunków nietoperzy.
Przez teren tego parku przebiega kilkanaście pieszych ścieżek przyrodniczych. 3 najciekawsze zostały opisane poniżej. Ścieżka przyrodniczo–leśna przecina rezerwat „Jedlnia” przy zalewie w Siczkach z 200-letnimi sosnami i dębami. Rozpoczyna się ona przy tablicy informacyjnej z mapą trasy obok Ośrodka Edukacji i Integracji Europejskiej Lasów Państwowych w Jedlni Letnisko. Na tablicach informacyjnych na trasie znajdują się informacje dotyczące ukształtowania terenu rezerwatu oraz różnorodności występujących tam gatunków zwierząt i roślin. Spacer tą trasą zajmuje 1,5 – 2 godziny.
Ścieżka przyrodniczo-leśna „Nad Pacynką” ma swój początek i koniec przy stanicy harcerskiej w Antoniówce. Ustawiono na niej 8 tablic opisujących rolę wody w ekosystemie, jak również sposób opieki nad lasem, a także jego mieszkańców. Przejście pętli po Lesie Rajeckim zajmie blisko 2,5 – 3 godziny. Za najpopularniejszą pieszą trasą tego parku uznaje się ścieżkę przyrodniczo-leśną Królewskie Źródła. Ze znajdującego się tu źródełka pił wodę król Władysław Jagiełło, który polował w dawnej Puszczy Kozienickiej. Jego trasa wiedzie przez rozlewiska rzeki Zagożdżonki, częściowo po drewnianym pomoście. Jej pokonanie zajmuje 1,5-2 godziny.
Mazowiecki Park Krajobrazowy im. Czesława Łaszka
Administracyjnie obejmuje on południowo-wschodnią część Warszawy, Józefów, Otwock, Karczew, oraz gminy: Wiązowna, Celestynów, Osieck, Sobienie-Jeziory, Kołbiel, Pilawa. Wraz z Kampinoskim Parkiem Narodowym i Chojnowskim Parkiem Krajobrazowym tworzy system Zielonego Pierścienia Warszawy. Ma on charakter leśny, z przewagą lasów sosnowych. Rzadziej w parku występują bory bagienne, które porastają torfowiskowe obniżenia pomiędzy wydmami.
Jego florę reprezentują liczne gatunki objęte zarówno ochroną ścisłą, jak i częściową. Jego teren stanowi ważną ostoję dla wielu zwierząt. Pełni on rolę w czasie ich wędrówek. Ptasi świat reprezentuje ok. 200 gatunków. Wybrane części Mazowieckiego Parku Krajobrazowego zwiedzić można pieszo lub na rowerze.
Znajduje się tu kilkanaście ścieżek rowerowych i przyrodniczych. Jedną z najpopularniejszych tras tego parku jest pętla „13 Błota Stóp” wokół Bagna Całowanie, które jest jednym z największych torfowisk Mazowsza i stanowi ostoję wielu gatunków ptaków, takich jak m.in.: derkacze, bociany czarne i orliki krzykliwe. Spacer jest ułatwiony dzięki zamocowanym nad bagnami drewnianym pomostom. Znajduje się tu wieża widokowa umożliwiająca oglądanie ptaków podczas wiosenno-jesiennych wędrówek. Do pętli dotrzeć można od strony wsi Całowanie i Pękatka.
Inną trasą, która prowadzi przez teren bagna jest ścieżka rowerowa Szlakiem Mazowieckich Wsi. Przystanki na około 24-kilometrowej trasie stanowią wioski o tradycyjnej mazowieckiej zabudowie, czyli Regut i Ponurzyca. Popularną ścieżką rowerową parku jest 10-kilometrowa trasa przez lasy celestynowsko-otwockie. Prowadzi ona po borach celestynowsko-otwockich i łączy zabytkowe miejsca z okresu międzywojennego oraz II wojny światowej.
Obie ścieżki rozpoczynają się przy stacji PKP w Celestynowie. W tym samym miejscu rozpoczyna się ścieżka Celestynowskie rezerwaty. Prowadzi ona przez trzy różne rezerwaty wokół Celestynowa. Jej długość to 14 kilometrów. Ścieżka Łabędzim szlakiem to odcinek o długości 1,2 km. Ciągnie się ona przy ośrodku edukacyjnym Baza Torfy w Karczewie. Na jej trasie ustawiono 12 tablic dydaktycznych, które opisują walory naturalne torfowiska. Spacer ułatwić ma aplikacja mobilna „Łabędzim szlakiem”.
Nadbużański Park Krajobrazowy
To jeden z największych parków krajobrazowych w Polsce. Utworzony w dolnym biegu rzeki Bug, obejmuje fragment dolnej Narwi i Liwca. Do jego terenu zalicza się obszary leśne Puszczy Białej, Borów Łochowskich i Lasów Ceranowskich. Został on założony, aby uchronić przed zniszczeniem nie tylko brzegi pięknej meandrującej rzeki, ale także lasy i tradycyjną wiejską zabudowę, zwłaszcza w najbliższych okolicach.
Park jest istnym rajem dla miłośników ptaków. Można tutaj obserwować ponad 200 gatunków. Znajduje się tu kilka szlaków turystycznych i ścieżek dydaktycznych. Pozwolą one poznać jego najciekawsze zakątki przyrodnicze i zabytkowe miejsca.
Najciekawsze z nich opisano poniżej 9-kilometrowa ścieżka Jeziora Kałęczyńskie ma swój początek we wsi Huta Gruszczyno. Główną atrakcją trasy przebiegającej przez rezerwat „Moczydło” są niewielkie zbiorniki wodne, które stanowią pozostałość po dawnych jeziorach polodowcowych. Ścieżka Huta Gruszczyno-Treblinka ma długość 31 kilometrów i najlepiej pokonać ją na rowerze. Ciągnie się ona wokół Jeziora Kałęczyńskiego i prowadzi przez miejscowości Stoczek, Miedznę i Kosów Lacki. Ukazuje tradycyjną zabudowę mazowieckich wsi. Jej przystanek końcowy stanowi dawny obóz zagłady w Treblince.
Ścieżka Jerzyska jest długości 3 kilometrów. Rozpoczyna się ona przy leśniczówce Jerzyska i biegnie wzdłuż Kanału Łojewskiego i rezerwatu Jegiel. Ścieżka Torfowisko Kules nadaje się na krótki spacer. Rozpoczyna się ona we wsi Sadowne i prowadzi przez torfowisko, gdzie żyją rzadkie gatunki ptaków i motyli. Wycieczka 18-kilometrową ścieżką o nazwie Śladem bocianich gniazd to możliwość zobaczenia aż 120 gniazd bociana białego. Rozpoczyna się ona w Morzyczynie Włościańskim.
Park Krajobrazowy „Podlaski Przełom Bugu”
Znajduje się on na terenie dwóch województw – mazowieckiego i podlaskiego. Odznacza się dużą różnorodnością siedlisk (ponad 760 gatunków roślin w tym 22 objęte ochroną gatunkową i 141 gatunków ptaków w tym wiele rzadkich i ginących). Krajobraz jest urozmaicony niewysokimi, łagodnie zarysowanymi wzgórzami, pozostałościami po ostatnim zlodowaceniu. Głównym walorem przyrodniczym parku jest niepoddana regulacji, meandrująca rzeka Bug. Przyroda wolna od ingerencji człowieka tworzy tu wiele unikalnych krajobrazów. Przez teren Parku przebiega czerwony Szlak Nadbużański oraz wytyczone są cztery ścieżki przyrodnicze: „Bużny Most” koło wsi Łęg, „Szwajcaria Podlaska” koło Nepli , „Nadbużańskie Łęgi” koło Janowa Podlaskiego i „Trojan” koło gajówki Trojan.
Będąc w tych miejscach, należy jednak pamiętać, o podstawowych zasadach zachowania, takich jak:
– Nie należy zostawiać po sobie śmieci – zabierz je ze sobą! Nie zaśmiecaj gleby i wód!
– Biwakować, czy rozpalać ogniska można tylko w dozwolonych miejscach.
– Nie puszczaj psa luzem. Dla dobra jego i innych zwierząt. Może stać mu się krzywda, może ranić inne zwierzę, czy pobiec za nim i zaginąć. Dbaj o swojego przyjaciela!
– Nie dotykaj, nie rób krzywdy i nie łap leśnych zwierząt. Zostaw ich domy (mrowiska, gniazda, nory) nienaruszone.
– Nie wolno też krzyczeć, czy hałasować, by nie straszyć zwierząt – może to również stworzyć zagrożenie dla nas. Zamiast tego wsłuchaj się w dźwięki przyrody!
– Nie wolno rzucać na ściółkę niedopałków papierosów, czy zostawiać butelek, bo może to grozić pożarem.
– Nie wolno niszczyć ani uszkadzać drzew, krzewów i innych roślin, ani będących pod ochroną, ani żadnych innych, nawet tych niejadalnych. Szanuj przyrodę!
– Parkować samochód można tylko w wyznaczonych miejscach. Nie wolno zastawiać wjazdu do lasu.
– Wyznaczone szlaki są po to, by spacerować po nich. Zboczenie z takiej ścieżki grozi zagubieniem się.
– Nie niszcz znaków i tablic. Umieszczono je po to by Ci pomóc.
Całe to bogactwo przyrody jest na wyciągnięcie ręki. Wycieczka do niniejszych miejsc stanowi idealny sposób spędzania czasu wolnego, w gronie rodziny, znajomych, czy chociażby samotnie, by odpocząć, złapać głębszy oddech i uporządkować myśli lub złagodzić stargane nerwy. Spacery poprawią również kondycję fizyczną. Można z niego korzystać do woli. Kontakt z przyrodą działa zbawiennie na nasz organizm.. Odwiedzajmy więc mazowieckie parki krajobrazowe. Na zdrowie!
Zadanie publiczne pn. „Parki krajobrazowe Mazowsza” dofinansowane ze środków z budżetu Województwa Mazowieckiego.
Autor: Beata Małecka
Źródła:
www.mazowsze.szlaki.pttk.pl/181-pttk-mazowsze-park-krajobrazowy-podlaski-przelom-bugu
www.mazowsze.travel/kategoria-aktywnie/spacery-i-wedrowki/parki-krajobrazowe/
www.henrykow.wroclaw.lasy.gov.pl/zasady-dobrego-zachowania-w-lesie
www.it.mragowo.pl/zasady-zachowania-sie-w-lesie,3,680,pl.html
Fot. www.mazowsze.szlaki (Nadbużański Park Krajobrazowy)