Dzięki środkom, jakie Towarzystwo Naukowe Płockie otrzymało w ramach VI edycji konkursu grantowego udało się uratować zniszczone woluminy znajdujące się w Bibliotece im. Zielińskich.
Zadanie polegało na zabezpieczeniu księgozbioru Biblioteki poprzez restaurację wybranych obiektów ze zbiorów specjalnych, należących do grupy archiwaliów. Wytypowano 10 zniszczonych jednostek wchodzących w skład spuścizny profesora Władysława Smoleńskiego, która jest zasobem unikatowym znajdującym się wyłącznie w Płocku, w Bibliotece im. Zielińskich TNP.
Władysław Smoleński (1851-1926) jest jednym z najwybitniejszych historyków polskich. Był profesorem i doktorem honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego. Związany częściowo z Płockiem – bowiem tu uczęszczał do Gimnazjum Gubernialnego. Uczony zapisem testamentalnym przekazał całe swoje archiwum i księgozbiór Bibliotece im. Zielińskich. Tym samym stał się jednym z największych darczyńców TNP, a przekazane zbiory należą do grona najcenniejszych w kolekcji Biblioteki. Archiwum historyka zawiera głównie rękopisy jego prac, materiały warsztatowe, źródłowe, dokumenty, fotografie, listy. W sumie liczy aż 161 jednostek.
Dziesięć z nich, o znacznym stopniu destrukcji, poddano starannym, ale i kosztownym zabiegom konserwacji. Wśród nich są interesujące materiały historyczne takie jak: Akta Komisyi Porządkowej Ziemi Gostynińskiej i powiatu gąbińskiego z 1790-1791 r., Rękopisy. Autografy, oryginały, kopie m.in. dokumenty z księgi wpisów miasta Kowal z XVI-XX w., Przywileje lokacyjne miasta Janowa przez różnych Xiążąt I Królów nadane z XVIII w., Pamiętnik Tadeusza Zabielskiego oficera Legii Nadwiślańskiej z 1827 r. Efekt mozolnej pracy konserwatora najpełniej obrazują zdjęcia „przed i po” renowacji obiektów poddanych zabiegom m.in. czyszczenia, mycia, sklejenia przedarć, uzupełnienia ubytków oraz prasowania i szycia.
Jak mówi Agnieszka Ciechomska, kierownik działu informacyjno-promocyjnego, Towarzystwo Naukowe Płockie świadome tego, że spuścizna prof. Władysława Smoleńskiego to zasób niezmiernie cenny, od kilku lat pozyskuje z różnych źródeł dotacje przeznaczone na jego ochronę i zabezpieczenie, poprzez digitalizację oraz konserwację. – Wszak tylko te obiekty, które są zachowane w dobrym stanie, mogą być udostępniane podczas pokazów zabytkowych zbiorów, lekcji bibliotecznych, wystaw oraz użytkowane na potrzeby nauki obecnie i w przyszłości przez następne pokolenia – tłumaczy Ciechomska.
Odrestaurowane archiwalia profesora Smoleńskiego będzie można zobaczyć podczas specjalnej wystawy w siedzibie TNP planowanej na styczeń 2014 r., połączonej z odczytem prezentującym sylwetkę znakomitego, a związanego z Płockiem, polskiego uczonego.
Poniżej prezentujemy zdjęcia dokumentu przed i po konserwacji.
