Jak wyglądało codzienne życie mieszkańców nadwiślańskiej wsi w XVIII, XIX i na początku XX wieku? Już niebawem będzie można uzyskać odpowiedź na to pytanie. W Murzynowie pod Płockiem wznawia bowiem swoją działalność Muzeum Geografii Historyczno – Kulturowej im. Stanisława Murzynowskiego, który żył w latach 1528-53.
Budynek, w którym będzie się mieściło muzeum, to drewniana, kryta strzechą chata, która swoją historią sięga początków XX wieku. Jej wnętrze zaaranżowano tak, aby każdy zwiedzający poczuł ślad historii odciśnięty przez ówczesnych mieszkańców wioski.
Warto dodać, że w tym samym miejscu była już podobna ekspozycja w latach 1978-2009, której twórcą był pracownik wydziału historii kultury materialnej PAN i Uniwersytetu Warszawskiego, wybitny etnolog prof. dr hab. Jacek Olędzki (1933-2004). Jego uczeń, etnograf Wojciech Marchlewski jest współautorem nowej, stałej wystawy.
– Ekspozycja to jedna z nielicznych w Polsce, która ilustruje życie codzienne mieszkańców wsi nadwiślańskiej i nawiązuje do prowadzonych przez prof. Olędzkiego badań nad tożsamością kulturową tej społeczności. Wysnuł on tezę, że mieszkańcy terenów nadwiślańskich różnią się od innych mieszkańców wsi odmiennym wzorem kulturowym, odmiennymi zwyczajami i sposobem życia, co wynika właśnie z zamieszkiwania nad rzeką, w tym z pracy i zajęć związanych z rzeką – powiedział Polskiej Agencji Prasowej etnograf Wojciech Marchlewski.
– Podczas prowadzonych w Murzynowie badań prof. Olędzki zagospodarował drewnianą chatę, pochodzącą z początku XX wieku. Jednocześnie zbierał eksponaty, które ilustrowały tezy zawarte w jego książce. W efekcie powstało muzeum, które on sam nazywał “muzeum żywym”, bo odwiedzanym przez mieszkańców wsi i ich dzieci, które w tamtejszej pracowni uczestniczyły w organizowanych specjalnie dla nich zajęciach. Odbywały się tam również plenery artystyczne i wystawy – wyjaśnił Marchlewski.
W trakcie swego pobytu w Murzynowie prof. Olędzki w ramach prowadzonych badań terenowych przeprowadził wiele rozmów z najstarszymi mieszkańcami wsi na temat jej przeszłości. Był też inicjatorem wzniesienia tam pomnika Stanisława Murzynowskiego, najsłynniejszego mieszkańca wioski. – Muzeum, które obecnie powstało, zostało utworzone w oparciu o eksponaty zebrane przez prof. Olędzkiego. To ekspozycja tematyczna, wielowątkowa, składająca się z trzech części. Pierwsza wystawa dotyczy pracy mieszkańców Murzynowa, w tym szkutnictwa, flisu po Wiśle i rybołówstwa. Druga ekspozycja przedstawia sprzęty używane przez mieszkańców wsi w życiu codziennym. Natomiast trzecia wystawa poświęcona jest prof. Olędzkiemu, badaczowi Murzynowa i prezentowane są tam fragmenty jego książki oraz fotografie jego autorstwa – podkreślił etnograf.
Na ekspozycji obejrzeć można m.in. film z 1983 r. o budowaniu tradycyjną techniką drewnianej łodzi rybackiej typu lejtak – film powstał z inspiracji prof. Olędzkiego i jest jednym z niewielu dokumentujących sztukę szkutniczą, charakterystyczną dla regionu środkowego biegu Wisły.
Placówka w Murzynowie z udziałem obecnych mieszkańców Murzynowa będzie kontynuowała formułę prof. Olędzkiego “muzeum żywego”, czyli miejsca, gdzie odbywały się będą różnego rodzaju wydarzenia artystyczne, edukacyjne, dyskusje i spotkania.
Fot. tokarnia.pl