Z pewnością widzieliście ją na Tumskiej, ubraną w strojną suknię z dopiętym Krzyżem Walecznych otrzymanym od marszałka Józefa Piłsudskiego w kwietniu 1921 roku…
Oczywiście tak wygląda pomnik Marceliny Rościszewskiej odsłonięty w ubiegłym roku (czasem dodatkowo przystrojony – na zdjęciu poniżej z flagą Unii Europejskiej przy okazji wyborów do Parlamentu Europejskiego).
Postać Rościszewskiej można również wypatrzeć na muralu widocznym przy ul. Bielskiej upamiętniającym bohaterskich obrońców Płocka z 1920 r.
W dodatku wygląda na to, że jeśli chodzi o upamiętnienie znanej płocczanki w przestrzeni publicznej nie jest to jeszcze ostatnie słowo.
Zapewne jeszcze w listopadzie płoccy radni zdecydują, czy będziemy mieli aleję imienia Marceliny Rościszewskiej.
W praktyce chodzi o ciąg spacerowy rozciągający od Placu Książęcego do ul. Kazimierza Wielkiego, który jak na razie doczekał się tylko częściowego uporządkowania.
Aktualnie trwa projektowanie trzeciego odcinka w pobliżu spichlerzy. Ratusz wyłonił firmę projektową, z którą podpisał umowę w lutym br. Prace nad projektem mają zakończyć się w czerwcu 2025 r.
Czytaj również: Imprezy i wystawy w ruinach dawnego baru Słoneczko, punkt widokowy, może iluminacja…
Propozycja z nadaniem nazwy ciągowi spacerowemu wyszła od Płockiej Rady Kobiet. Została już pozytywnie zaopiniowana przez członków ratuszowego zespołu ds. nazewnictwa, dlatego teraz wszystko zależy od decyzji miejskich radnych.
Admirał w peniuarze
Marcelina Rościszewska nie była płocczanką z urodzenia. Urodziła się 9 listopada 1875 r. w Lipawie (Łotwa) jako córka powstańców styczniowych.
Do 1891 r. uczyła się w Instytucie Panien Szlacheckich w Białymstoku. Naukę kontynuowała w paryskim Instytucie Panien Polskich prowadzonym przez Hotel Lambert, następnie na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Paryskiego. Po powrocie do kraju wyszła za mąż za Seweryna Rościszewskiego. Zamieszkała w Niedrożu koło Drobina. Do Płocka przeprowadziła się wraz z dwoma synami w 1905 r. będąc już w separacji z mężem.
Od 1908 r. Rościszewska prowadziła w Płocku żeńską, siedmioklasową Szkołę Udziałową. W okresie przedwojennym kontynuowała w szkole program tajnego nauczania, nielegalnie zatrudniając dodatkowych nauczycieli.
W 1920 r. przekazała szkołę na własność państwa. Szkoła otrzymała wówczas nową nazwę – Gimnazjum Żeńskie im. Hetmanowej Reginy Żółkiewskiej. Rościszewska kierowała tą placówką do emerytury w 1933 r.
W 1935 r. przeniosła się do Krakowa, aby zamieszkać u syna. Wspólnie z nim założyła uniwersytet ludowy w Szańcu pod Krakowem.
Rościszewska zmarła 4 kwietnia 1949 r. Została pochowana na krakowskim Cmentarzu Rakowickim. Obecnie jej prochy spoczywają w grobowcu rodzinnym w Będkowicach koło Krakowa.
Marcelina Rościszewska podczas I wojny światowej organizowała wsparcie dla legionistów. Z kolei w sierpniu 1920 r. była jedną z organizatorek cywilnej obrony Płocka przed armią bolszewicką. Jako przewodnicząca Służby Narodowej Kobiet Polskich zadbała, aby w prowadzonej przez nią żeńskiej szkole powstał szpital polowy i punkt żywieniowy. Dzięki znajomości terenu przeprowadziła pluton żołnierzy pod ogniem przeciwnika. W kwietniu 1921 r. znalazła się w gronie odznaczonych Krzyżem Walecznych przez marszałka Piłsudskiego za bohaterską obronę Płocka przed bolszewikami. Miała wówczas na sobie kapelusz z dużym rondem. Właśnie do kształtu tego kapelusza nawiązują ciasteczka „marcelinki” rozprowadzane przy okazji Narodowego Święta Niepodległości.
Fot. KB, UMP