1 stycznia 2020 stał się najważniejszą datą w historii Czerwińska nad Wisłą. A z kolei dziś, 2 stycznia, o godz. 12:00 w siedzibie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, odbędzie się uroczystość związana z nadaniem statusu miasta tej malowniczej miejscowości, położonej w odległości ok. 50 km od Płocka na trasie do Warszawy. Oficjalnie od 1 stycznia 2020 roku mieszkańcy Czerwińska nad Wisłą mieszkają w mieście. Tym samy miejscowość jest 944 miastem na mapie Polski.
Początki Czerwińska nad Wisłą sięgają najdawniejszych dziejów narodu i państwa polskiego. Najstarsze wzmianki o Czerwińsku nad Wisłą pochodzą z 1065 roku. Wiele praw i przywilejów miejscowość otrzymała w 1161 roku, wzbudzając tym samym zainteresowanie wśród książąt i dostojników kościelnych.
Dzięki licznym darowiznom książąt i królów polskich Czerwińsk nad Wisłą stał się na Mazowszu najbardziej okazałym i najbogatszym ośrodkiem życia politycznego, kulturalnego, gospodarczego i religijnego. Dzięki idealnemu położeniu – na skrzyżowaniu dróg wodnych i lądowych szybko się rozwijał. Szybko stał się ośrodkiem handlu i rzemiosła. W tutejszym kościele pochowany został Konrad II Książę Mazowiecki – przyjaciel czerwińskiego klasztoru. W opactwie kanoników regularnie bywali książęta mazowieccy i królowie polscy. Tu odbywały się zjazdy, sądy a nawet sejmy pod gołym niebem.
W średniowieczu Czerwińsk nad Wisłą dzielił się na biskupi i klasztorny. Czerwińsk biskupi otrzymał prawa miejskie w 1373 roku, natomiast klasztorny w 1582 roku i taki podział funkcjonował do XVII wieku.
W 1410 roku w czasie wyprawy przeciwko Krzyżakom Władysław Jagiełło przeprawił swoje wojska przez tzw. „most łyżwowy” pod Czerwińskiem nad Wisłą, aby połączyć się z wojskami Witolda. W drodze powrotnej, po zwycięskiej bitwie, złożył w tutejszym kościele jako dziękczynne wotum misiurkę, czyli hełm druciany. Jagiełło i Witold sejmowali jeszcze w grodzie w roku 1422 i 1430. Z tego okresu pochodzą przywileje czerwińskie i przywrócony Statut Wiślicki Kazimierza Wielkiego. Z kolei król Kazimierz Jagiellończyk po bitwie z Krzyżakami podarował czerwińskiemu klasztorowi harmę Św. Barbary, którą Krzyżacy w 1242 roku zabrali Świętopełkowi.
Za odzyskane zdrowie Władysław IV złożył Matce Boskiej Czerwińskiej duże srebrne wotum, na którym przedstawiony jest modlący się król i napis: „Najjaśniejszy król polski bliski śmierci za ofiarowaniem się do tego obrazu zdrowie otrzymał. Wotum złożył”. Król Jan Kazimierz był także częstym gościem w Czerwińsku nad Wisłą. Ostatni raz po bitwie pod Beresteczkiem, zdobyte tam chorągwie zawiesił przy głównym ołtarzu kościoła. W drodze do Szwecji w roku 1593 przebywał w Czerwińsku nad Wisłą Zygmunt III Waza, wprowadzając jako opata kardynała Andrzeja Batorego – brata króla Stefana.
Najazd Szwedów w latach 1655 – 1660 nie oszczędził także Czerwińska nad Wisłą. Zniszczone i spustoszone miasto nigdy już nie wróciło do swej świetności. Po upadku Rzeczypospolitej rząd carski dokonał kasaty zakonu kanoników regularnych. Klasztor został ograbiony z cennych pamiątek. Między innymi wywieziona została biblioteka licząca 3 tys tomów i hełm Władysława Jagiełły.
Po upadku powstania styczniowego w roku 1869, mocą ukazu carskiego, odebrane zostały Czerwińskowi prawa miejskie.
Wielki wpływ na rozwój Czerwińska miała Wisła. Stanowiła dawniej element obronny, a potem była podstawą egzystencji ludności, służąc jako droga transportowa i komunikacyjna a także będąc podstawa rozwoju rybołówstwa. Wielu mieszkańców utrzymywało się z wydobywania piasku i żwiru, wywożąc go łodziami do Warszawy. Regularne kursy statków pasażerskich dawały także możliwość zarobkowania miejscowej ludności. Istniała przystań pasażerska, a później także przystań towarowa. 27 maja 1930 roku przypłynął statkiem wycieczkowym Prezydent Ignacy Mościcki. Zwiedził klasztor i kościół. W okresie międzywojennym Czerwińsk liczył około 1600 mieszkańców. Rozwijał się handel, rzemiosło i usługi. Od 1923 roku klasztor i kościół zostały przekazane Zgromadzeniu Salezjańskiemu, które jest gospodarzem obiektów do dziś.
W okresie międzywojennym i po okupacji gmina Czerwińsk nad Wisłą należała do powiatu płońskiego w województwie warszawskim. Po reformie administracyjnej 1975 roku była jedną z gmin w województwie płockim. Obecnie Czerwińsk nad Wisłą jest gminą znajdująca się w powiecie płońskim. Liczba ludności (31 grudnia 2015 r.) to 7761.
Źródło i fot. Urząd Gminy Czerwińsk nad Wisłą.