– Protest w czerwcu 1976 roku był szczególny. Płocczanie, którzy wyszli wtedy na ulicę mieli świadomość tego, że sześć lat wcześniej władza zaczęła strzelać do protestujących na wybrzeżu robotników. A mimo to odwagi im nie zabrakło – mówił prezydent Andrzej Nowakowski, podczas otwarcia uroczystych obchodów 40. rocznicy protestu robotniczego w Płocku.
W piątek, 17 czerwca, w samo południe w płockim ratuszu odbył się wernisaż wystawy „Czerwiec 1976 Radom-Ursus-Płock” oraz panel naukowy. Swoimi wspomnieniami z tamtych wydarzeń i lat podzieli się z płocczanami profesor Instytutu Pamięci Narodowej Jerzy Eisler. Profesor przypomniał postać Edwarda Gierka, który w latach 70. poprzedniego wieku był pierwszym sekretarza Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W spotkaniu wzięła też udział legenda „Solidarności” Zofia Romaszewska, która w 1976 roku bardzo pomagała represjonowanym uczestnikom protestów w ramach Komitetu Obrony Robotników. – W mojej pamięci pozostał wyjazd z pomocą do Radomia. Nie wyobrażałam sobie tego jak może wyglądać bieda i represje – tłumaczyła zgromadzonym w auli ratusza.
Potem uczestnicy czerwcowych wydarzeń w 1976 roku wspominali niespokojny czas dla płocczan, a także jak przyłączali się do protestu i jakie konsekwencje ponieśli, bądź jak ich uniknęli. Wspomnieniami sprzed czterdziestu lat podzieli się w auli płockiego ratusza: Henryk Ruszczak, Stefan Boczek, Jerzy Kucharski, Henryk Kamiński oraz Konrad Łykowski.
Panel prowadził historyk, a także dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych oraz pracownik IPN, Jacek Pawłowicz, który dziękował wszystkim ludziom, którzy podjęli się w tamtych latach pomocy represjonowanym oraz wszystkim ludziom KOR-u.
25 czerwca w 1976 roku Polskę ogarnęła fala strajków i demonstracji ulicznych. Wzięło w nich udział około 80 tysięcy osób w co najmniej 90 zakładach pracy na terenie 24 województw. Przyczyną protestu była zapowiedziana 24 czerwca w Sejmie PRL drastyczna podwyżka cen wielu artykułów żywnościowych, a także ogłoszenie niesprawiedliwych podwyżek wypłat – zarabiający poniżej 1300 zł mieli otrzymać 240 zł, zarabiający powyżej 6000 zł – 600 zł. I niby ówczesne władze przedstawiły podwyżkę jako „projekt”, to Polacy doskonale zdawali sobie sprawę z tego, że decyzje już podjęto.
Protest w Płocku rozpoczął się wcześnie rano na kilku wydziałach mazowieckich Zakładach Rafineryjnych i Petrochemicznych – obecnie PKN Orlen. Około godziny 14.00, przy jednej z bram doszło do spontanicznego wiecu skupiającego kilkaset osób. Uczestnicy protestu ruszyli ulicami miasta w kierunku gmachu KW PZPR – obecnie Książnica Płocka. W trakcie marszu wzburzonych robotników Petrochemii przyłączali się do nich pracownicy z innych zakładów pracy. Pod siedzibę PZPR dotarło około 3 tysięcy osób. Manifestujący zmierzyli się tam z Milicją i jednostkami ZOMO, które ściągnięto z Łodzi. Zamieszki, które tego dnia miały miejsce na płockich ulicach doprowadziły do zatrzymań robotników. Wynikiem protestu były aresztowania i represje.
W piątek, 17 czerwca w Płocku rozpoczęły się uroczyste obchody 40. rocznicy protestu robotniczego w Płocku.
W sobotę, 18 czerwca, o godzinie 17 przewidziano złożenie kwiatów przy kamieniu upamiętniającym wydarzenia Czerwca’76 (brama nr 2 PKN Orlen S.A.). O godzinie 17.30, odsłonięcie tablicy pamiątkowej pn. „Krok ku Wolności”, która umieszczona została na elewacji budynku przy ul. Kościuszki 6 (dawna siedziba KW PZPR). Uczestnicy wydarzenia przejdą na płocką Starówkę gdzie o godzinie 18, będzie miała miejsce inscenizacja wydarzeń sprzed 40 lat, a przygotowana przy współpracy aktorów Teatru Dramatycznego w Płocku, Stowarzyszenia PERSE i Instytutu Pamięci Narodowej (grupa rekonstrukcyjna). – W czasie trwania przemarszu na Stary Rynek odbędzie się kilka imprez towarzyszących upamiętniających wydarzenia 1976 roku – napisali organizatorzy w zapowiedzi uroczystości. W sobotę o godzinie 19.30 na płockiej Starówce odbędą się także koncerty dwóch kultowych zespołów – Oddział Zamknięty oraz Lombard doskonale znany z przeboju „Przeżyj to sam”, który w latach 80. XX wieku stał się swoistym hymnem dla młodzieży. Artyści zaśpiewają ku czci bohaterów Czerwca ’76.
Jednak, główną część obchodów 40. rocznicy protestu robotniczego w Płocku w czerwcu 1976 roku zaplanowano na niedzielę, 19 czerwca. O godzinie 10.45 odbędzie się zbiórka pocztów sztandarowych przy pomniku Ofiar Protestów Robotniczych i bł. ks. Jerzego Popiełuszki na terenie płockiej „Stanisławówki”. Następnie o godzinie 11.30 uczestnicy obchodów przemaszerują Alejami Stanisława Jachowicza, Bielską w kierunku Starego Rynku. Tam też, przed płockim ratuszem o godzinie 12.00 rozpocznie się uroczysta, polowa msza święta w intencji uczestników Czerwca’76 oraz członków NSZZ „Solidarność” Regionu Płockiego pod przewodnictwem biskupa płockiego ks. Piotra Liberę. I właśnie tego dnia nasze miasto, po raz pierwszy za swojej prezydentury, odwiedzi prezydent RP – Andrzej Duda, który jest również patronem honorowym obchodów w Płocku. Oprócz głowy Państwa w wydarzeniu zapowiedzieli także swoje uczestnictwo przewodniczący KK NSZZ „Solidarność” Piotr Duda.
Fot. UMP.