Na ostatniej sesji Rada Miasta Płocka większością głosów podjęła uchwałę w sprawie nowej ordynacji wyborczej do Rad Mieszkańców Osiedli. Wydłużono kadencję RMO do 5 lat, dostosowując ją do długości kadencji Rady Miasta. Ale przede wszystkim przyjęto przejrzysty i równy system wybierania radnych osiedlowych, tj. każdy wyborca będzie miał jeden głos, a nie jak było do tej pory jeden wyborca mógł oddać 15 głosów.
Pomysłodawcą rewolucyjnej zmiany był przewodniczący Rady Miasta Płocka, Artur Jaroszewski. Pomimo tego, że uchwałę przegłosowano, samorządowcy i działacze z różnych ugrupowań politycznych w miniony piątek przed budynkiem ratusza zorganizowali protest. Wprowadzona zmiana – według zebranych – nie jest dobra. Uczestnicy protestu zaapelowali prezydenta Andrzeja Nowakowskiego o podjęcie interwencji w tej sprawie.
Do całej sytuacji odniósł się przewodniczący Artur Jaroszewski. Pismo, które wysłał do mediów, cytujemy w całości:
Na ostatniej sesji Rada Miasta Płocka większością głosów podjęła uchwałę w sprawie nowej ordynacji wyborczej do Rad Mieszkańców Osiedli. Wydłużono kadencję RMO do 5 lat, dostosowując ją do długości kadencji Rady Miasta. Ale przede wszystkim przyjęto najbardziej uczciwy, sprawiedliwy, przejrzysty i równy system wybierania radnych osiedlowych, tj. każdy wyborca będzie miał jeden głos.
Rady Mieszkańców Osiedli to jednostki pomocnicze samorządu. Zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym rada gminy określa organizację i zakres działania jednostki pomocniczej. W Płocku mamy 21 osiedli i co kilka lat wybieramy na każdym z nich 15-osobowe Rady Osiedli. Niektóre Rady Osiedli funkcjonują bardzo dobrze, niektóre słabo. W jednych radni osiedlowi współpracują na rzecz wspólnego osiedla, w innych nieustannie trwają kłótnie. A jeszcze inne nie mogą obradować przez wiele miesięcy z powodu braku quorum. Jak to w życiu…
Ponieważ w 2021 roku upływa kadencja rad płockich osiedli, przed Radą Miasta Płocka stanęła decyzja o ogłoszeniu nowych wyborów oraz o ewentualnych zmianach w przepisach regulujących funkcjonowanie Rad Osiedli.
Od blisko roku radni Rady Miasta Płocka rozmawiali o tym co zrobić, aby Rady Osiedli mogły działać lepiej. Pierwsze spotkanie odbyło się w sierpniu 2020 roku. Zaproszeni na nie byli wszyscy radni. W spotkaniu oprócz radnych brali udział urzędnicy Urzędu Miasta Płocka, zajmujący się na co dzień współpracą z Radami Osiedli, w tym prawnik z Ratusza. Jedenastu radnych zgłaszało swoje uwagi i wnioski. Najwięcej z nich dotyczyło długości kadencji (4 lub 5 lat) oraz ordynacji wyborczej (na starych zasadach każdy wyborcza mógł zagłosować na maksymalnie 15 kandydatów, padały propozycje aby każdy wyborca miał tylko 1 głos). Zgodnie ustalono, że wszystkie zgłoszone propozycje przeanalizuje ratuszowy prawnik przy udziale urzędników. Niektóre propozycje zmian nie mogły być zaakceptowane z uwagi na polskie ustawodawstwo. Tak powstał projekt zmian w Statutach Rad Osiedli oraz w Ordynacji wyborczej do Rad Mieszkańców Osiedli.
W październiku 2020 roku Rada Miasta Płocka jednogłośnie podjęła Uchwałę o przeprowadzeniu konsultacji społecznych z mieszkańcami Płocka, dotyczących projektu uchwały w sprawie ordynacji wyborczej do Rad Mieszkańców Osiedli i projektu uchwały w sprawie uchwalenia Statutów Osiedli. Konsultacje odbyły się zgodnie z treścią uchwalonej przez RMP uchwały. Konsultacjami zajmował się urzędnik, który od lat w ramach swoich obowiązków służbowych zajmuje się współpracą Urzędu Miasta z Radami Osiedli. Na moją specjalną prośbę konsultacje zaczęły się od poinformowania wszystkich Rad Osiedli o ogłoszeniu konsultacji.
W wyniku listopadowych konsultacji do Urzędu Miasta wpłynęły ogólnie 32 uwagi. Dotyczyły one trzech kwestii: sposobu głosowania („1 wyborca = 1 głos” lub „1 wyborcza = 15 głosów”), długości kadencji (4 lata lub 5 lat) oraz ujednolicenia kwestii zameldowania/zamieszkania. Uwagi dotyczące starego sposobu głosowania („1 wyborca = 15 głosów”) pochodziły głównie od osób współpracujących z dotychczasowymi Radami Osiedli, uwagi opowiadające się za nową ordynacją („1 wyborca = 1 głos”) pochodziły od osób spoza Rad Osiedli. Z przekazu od urzędnika zajmującego się konsultacjami wiem, iż w ciągu pięciu miesięcy od zakończenia konsultacji tylko jedna osoba interesowała się wynikiem konsultacji – uzyskała pełne informacje.
Od dnia zakończenia konsultacji, czyli od końca listopada 2020 roku do końca kwietnia 2021 roku nikt inny nie pytał o wyniki konsultacji ani zajmującego się nimi urzędnika, ani mnie jako przewodniczącego Rady Miasta.
W dniu 8 kwietnia 2021 roku odbyło się posiedzenie Komisji ds. Organizacji Pracy Rady Miasta, której zakresem zadań są m.in. Statuty Osiedli i ordynacja wyborcza do Rad Osiedli. W skład tej komisji wchodzą przedstawiciele wszystkich klubów radnych. W posiedzeniu komisji mógł wziąć udział każdy radny. Stosowną informację z tygodniowym wyprzedzeniem otrzymali wszyscy radni Rady Miasta. W posiedzeniu Komisji ds. Organizacji wzięli udział wszyscy jej członkowie, przewodniczący Rady Miasta oraz urzędnicy zajmujący się współpracą z RMO (w tym prawnik z Urzędu Miasta).
Członkowie Komisji Organizacyjnej uzyskali odpowiedzi na wszystkie zadane pytania. Komisja pozytywnie zaopiniowała projekty uchwał w sprawie ordynacji wyborczej do RMO, w sprawie Statutów RMO oraz w sprawie zarządzenia wyborów do RMO. Obrady Komisji Organizacyjnej, tak jak każdej komisji RMP, były ogólnodostępne dla wszystkich zainteresowanych w internecie.
Radni mieli zająć się tematem RMO na sesji pod koniec kwietnia 2021 roku. Tradycyjnie w tygodniu przed sesją odbywają się posiedzenia komisji Rady Miasta, na których omawiane są projekty wszystkich uchwał. Każdy radny jest członkiem dwóch komisji. Na moją prośbę w posiedzeniach komisji uczestniczył pracownik Urzędu Miasta zajmujący się problematyką RMO. Według uzyskanych informacji na komisjach nie było żadnych pytań dotyczących przebiegu konsultacji.
Na sesji Rady Miasta Płocka w dniu 29 kwietnia radni w demokratyczny sposób podjęli uchwałę w sprawie ordynacji wyborczej z nowym sposobem głosowania „1 wyborca = 1 głos”. Za było 14 radnych, przeciw 10. Wybory zaplanowane są na październik bieżącego roku.
Po uchwaleniu przez Radę Miasta nowej ordynacji kilkoro radnych miejskich zorganizowało przed ratuszem protest, podając jako argument między innymi rzekome utajnianie wyników konsultacji. Przeczą temu przedstawione wyżej fakty. Wielka szkoda, że radny firmujący protest, przez pół roku „bohatersko milczał” w tej sprawie, a żalić zaczął się dopiero po przegranym głosowaniu…
Chciałbym przy okazji podziękować tym wszystkim radnym osiedlowym, którzy z zaangażowaniem pracowali na rzecz swoich „małych ojczyzn”. Jestem przekonany, że większość z Państwa nie będzie miała żadnych problemów z wyborem do rad osiedli bez względu na ordynację wyborczą.
Za to trudno będzie przejść pozytywnie wyborczą weryfikację tym, którzy do rad osiedlowych dostali się wyłącznie dzięki sile liderów 15-osobowych grup, a nie dzięki swojej pracy. Oni zapewne ustąpią miejsca w radach nowym ludziom. I na tym polega demokracja.
Fot. Stark Fly – profesjonalne usługi dronami/ archiwum prywatne Artur Jaroszewski.